Online Türk Edebiyatı

sozsanatlari2

Söz Sanatları

Tenasüp (Uygunluk):
Anlam yönünden birbiriyle ilgili sözcükleri bir arada kullanma sanatıdır.
Unsurları:
  • Anlamları ilişkili sözcükler.
Tezat (Karşıtlık):
Birbirine zıt kavramları bir arada kullanma sanatıdır.
Unsurları:
  • Karşıt anlamlı sözcükler.
Mübalağa (Abartma):
Bir şeyi olduğundan fazla ya da daha az gösterme sanatıdır.

Tariz (İğneleme):
Bir kişiyi iğneleme, konuyla alay etme veya sözün tam tersini kastetme sanatıdır.

Tekrir (Tekrarlama):
Bir sözü birkaç kez tekrar etme sanatıdır.
Unsurları:
  • Tekrar eden söz ya da sözcükler.
Ulama:
Ünsüzle biten bir sözcüğü ünlüyle başlayan bir sözcüğe ulayarak (birleştirerek) okuma sanatıdır. İki sözcük arasında noktalama işareti olmamalıdır.

Aliterasyon (Ses Tekrarı):
Aynı sesin veya hecenin tekrarlanması sanatıdır.
Unsurları:
  • Tekrar eden ses ya da hece
Seci (İçuyak):
Düz yazıda cümle içinde ya da sonunda uyaklı sözler kullanma sanatıdır.
Unsurları:
  • Düz yazıda uyaklı sözcükler.
Cinas (Sesteşlik):
Yazılışları aynı, anlamları farklı sözcüklerle uyak yapma sanatıdır.
Unsurları:
  • Sesteş sözcükler.
Nida (Seslenme):
Duyguları aktarmak amacıyla ay, ey, hay, ah gibi seslenme sözlerini kullanma sanatıdır.
Unsurları:
  • Seslenme ünlemi.
İstifham (Soru Sorma):
Cevap alma amacı gütmeden soru sorma sanatıdır.
Unsurları:
  • Soru cümlesi
İrsal-i Mesel (Güzel Söz Aktarma):
Dizelerde bir atasözünü ya da vecizeyi kullanma sanatıdır.
Unsurları:
  • Atasözü ya da vecize
Tedric (Derecelendirme):
Birbiriyle ilgili kavramların bir derece gözetilerek sıralanması sanatıdır.
Unsurları:
  • Aşamalı durum
Leff ü Neşr (Sıralı Uygunluk):
Bir dizede ili ya da daha fazla kavramdan bahsettikten sonra diğer dizede onlarla ilgili benzer ya da karşıt sözleri kullanma sanatıdır.
Unsurları
  • En az iki çift ilişkili söz ya da sözcük.
Tedrit (Şaşırtma):
Sözü okuyucunun beklemediği şekilde bitirme sanatıdır.
<< Geri