divanedebiyatisorulari

1) Divan edebiyatı nazım biçimlerinden biri olan kasidenin belirli bölümleri vardır:

I. Bahar mevsiminin  ya da bayram günlerinin  tasvir edildiği birinci bölüme “teşbib” ,

II. Asıl konuya geçiş ifade eden bir ya da birkaç beyitten oluşan bölüme “girizgah”,

III. Şairin kendini övdüğü bölüme “mehdiye”,

IV. Araya aynı ölçü ve uyakta gazel tarzında şiir söylemeye “tegazzül”,

v. Birkaç beyitten oluşan son bölüme de “dua” adı verilir.

Yukarıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) V                       B) IV                      C) III                      D) II                       E) I

2

I. Özellikle  aşk, güzellik, ve içki konusunda yazılır.

II. Beyit sayısı 5 ile 9  arasında değişir.

III. Uyak düzeni, aa – bb – cc – dd -… şeklindedir.

IV. İlk beyitine matla, son beyitine makta denir.

V. Tasavvuf edebiyatındaki ilahiyle biçim ve içerik bakımından aynıdır.

 Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangisi gazel için söylenemez?

A)III. ve V                  B) III. ve IV            C) III ve V      D) II ve IV     E) II. ve IIII

 3.

*   Dil-i pürhun elem-i hercin ile cuş edeli

    Çeşme-i çeşmin akan suları dem gibi gelir.

*  Cennet cennet dedikleri

     Birkaç köşkle birkaç huri

     İsteyene sen ver onu

     Bana seni gerek seni

Yukarıdaki şiir parçaları iki farklı yüzyılda yaşayan iki farklı şaire aittir.

I. Her ikisi de sade bir dille söylenmiştir.

II.Her ikisi de halk edebiyatına aittir.

III. İkisi de farklı ölçülerle söylenmiştir.

IV. Uyak örgüsü aynıdır.

V. Şairler birbirinden etkilenmişlerdir.

Bu şiir parçaları için yukarıda numaralanmış yargılardan hangisi söylenebilir?      

A) V                       B) IV                      C) III                      D) II                       E) I

4. Sana kimisi canım kimisi cananım deyü söyler

Nesin sen doğru söyle can mısın canan mısın kafir?

Yukarıdaki beyit için aşağıdakilerden hangisi kesinlikle söylenebilir?

A) Mesneviden alınmış bir beyittir.

B) Kasidenin dua bölümünden alınmıştır.

C) Herhangi bir gazelin makta (son) beyitidir.

D) Gazelin matla (ilk) beyiti değildir.

E) Mersiyeden alınmış bir beyittir.

5.

I. O temayül o tegafül o eda

   O tebessüm o tekellüm o sada

II. Kamet-i naziki bir ince fidan

     Arızı hem sıfatı berg-i hazan

III. Bulunur bunda hep efrad-ı milel

      Tab’-ı insana nice vere halel

IV. Dürlü dürlü derde uğratan beni

      Kalb-i mail çeşm-i şahid-i bazdır.

V. Çünki yar ağyar ile dem-sazdır

     Bana günde bin kez ölmek azdır.

Yukarıdaki beyitlerden hangisi bir “mesneviden” alınmış olamaz?

A)   I                  B) II            C) III           D) IV            E)  V

6)

I.  Bir elinde gül bir elinde cam geldin sakiya

    Kangısın alsam gülü yahud ki camı ya seni

II. Bir nazenin fitne tevellüd eder müdam

     Mecliste duht-ı rezle o büt hem-dem olmasın

III. Tuti-i mucize-guyem ne desem laf değül

      Çerh ile söyleşemem ayinesi saf değül

IV. Ben bu haletel tenezzül mü ederim şiire

      Neyleyim kurtulamam tab’-ı heves-nakimden

V.  Ben kulun layık değüldür valsına amma yine

      İltifatun arzu-mend-i visal eyler beni

Yukarıdaki beyitlerden hangisi gazelin matla (ilk) bölümünden alınmıştır?

A)   I                  B) II            C) III           D) IV            E)  V

7

I. Minnet hüdaya devlet-i dünya fena bulur

    Baki kalır sahife-i alemde adımız

II.Eşcar-ı bağ hırka-i tecride girdiler

    Bad-ı hazan çemende el aldı çenardan

III.Leyla ana verdi cümle rahtın

    Pak eyledi bergden dırahtın

IV.Heva ara’isi gül-zara çehre-güşa

     Bahar gülşene giydirdi hulle-i harda

V. Bir nice doyunca kanalım cam-ı murada

    Bir lahza komaz saki-i devran elimizde

Yukarıdaki beyitlerden hangisi gazelin makta (son) bölümünden alınmış olabilir?

A)   I                  B) II            C) III           D) IV            E)  V

8

I. Teşbib: Bahar mevsiminin  ya da bayram günlerinin  tasvir edildiği birinci bölüme denir.

II.Girizgah: Asıl konuya geçiş ifade eden bir ya da birkaç beyitten oluşan bölüme denir.

III. Fahriye: Şairin sanatkarane bir üslupla kendini övdüğü bölüme denir.

IV. Tegazzül: Araya aynı ölçü ve uyakta gazel tarzında şiir söylemeye denir.

V. Mehdiye: Kasidenin sunulduğu kişinin övgüsünün yapıldığı bölüme denir.

Yalnızca bu bilgilere dayanarak,

Bu arsada Baki nice üstada yetişti

Alemde bugün ana kimse yetişemez

Baki’nin bu beyiti kasidenin yukarıdaki bölümlerinden hangisine örnek olabilir?

A)   I                  B) II            C) III           D) IV            E)  V

9

I. Mesnevi

II. Müstezat

III.Tuyuğ

IV. Kaside

V. Rubai

Yukarıdakilerden hangileri divan edebiyatında beyitlerle kurulan nazım biçimlerinden değildir?

A)I. ve V                  B) III. ve IV            C) III ve V      D) II ve IV     E) II. ve IIII

10

I. Tardiye

II. Şarkı

III.Tuyuğ

IV. Kaside

V. Müstezat

Yukarıdakilerden hangileri divan edebiyatında yalnızca Türklerin kullandığı nazım biçimlerindendir?

A)II ve V                  B) II. ve IV            C) I ve II      D) I ve IV     E) II. ve IIII

CEVAP ANAHTARI